Minister Grapperhaus zal raar hebben opgekeken toen hem werd gevraagd wat hij van Robocop vond. De ouderen onder u zullen bij Robocop denken aan een film uit de vorige eeuw, misschien zelfs even aan Paul Verhoeven en Jan de Bont. Ook later zijn er Robocop films uitgebracht, sci-fi films met de ondertitel: ‘Part man, part machine, all cop. The future of law enforcement.’ Het idee is duidelijk; wetshandhaving door een robot is de toekomst en de bestrijding van criminaliteit wordt uitbesteed aan de markt.

De Robocopvraag
De aanleiding van de Robocopvraag was een brief aan de Tweede Kamer over het gebruik van Artificiële Intelligentie (AI) door de politie. In deze brief legde de minister uit welke initiatieven er zijn en wat de richtlijnen zijn. De leden van de Tweede Kamer stelden veel vragen maar absolute uitsmijter was toch wel de vraag wat -in de ogen van de minister- de positieve en negatieve kanten waren van Robocop. Het antwoord was teleurstellend; de minister vond dat het niet aan hem was om in te gaan op de kwaliteiten, positieve en negatieve kanten van fictieve karakters uit Hollywoodfilms.

Digidogs
Eerst moest ik vooral heel hard lachen. Was er dan zo weinig kennis en creativiteit voorhanden dat we alleen kritische vragen kunnen stellen als we denken aan thrillers? Was dit het niveau van bestuurlijk Nederland? Tot ik aan minister Blok dacht: onze eerste Designated Survivor, onmiskenbaar geïnspireerd op de gelijknamige serie. In 2020 hadden we er ook een, maar dat was een ‘niet nader te noemen minister’. TV-series en films zijn dus hartstikke belangrijk. En de vraag naar Robocop leverde wel degelijk een boeiend antwoord op, namelijk dat de politie op kleine schaal met robotisering experimenteert. En dat is weer interessant als u weet dat in New York de politie laatst de Digidog inzette, de robot van Boston Dynamics, uitgerust met camera’s. Dit leidde tot waarschuwingen van juristen voor opkomende militarisering van de politie en de oproep om het gebruik van gewapende robots door de politie te verbieden.

Kennis, kennis, kennis
Kortom, wat eerst sci-fi van bedenkelijke kwaliteit leek te zijn, is ineens een actueel juridisch onderwerp geworden. En dat maakt dat iedereen een inhaalslag nodig heeft om te begrijpen welke technologieën er zijn, hoe deze werken en tot welke juridische en maatschappelijke vragen dit kan leiden. Dat dit mogelijk is bewijst de Nationale AI cursus. Deze gratis online cursus heeft de doelstelling inmiddels gehaald; 1% van alle inwoners heeft deze cursus afgerond! De ambitie is daarom verhoogd naar 5% van alle inwoners. De opleiding is iets aangepast en wordt steeds aangevuld met actuele clips. Er komen ook cursussen voor doelgroepen, binnenkort verschijnt de eerste: een AI-cursus voor de Zorg.

Leergang AI voor juristen
Maar wilt u dieper de materie in? Dan hebben we heel goed nieuws. Bij JPAO Leiden is een fantastische leergang opgezet: AI voor juristen. Door topwetenschappers en ervaringsdeskundigen wordt u geïnformeerd over AI, het gebruik van AI en de juridisch en ethische vragen die daarbij spelen. We laten u zien hoe AI werkt en u krijgt een literatuuroverzicht van de laatste wetenschappelijke inzichten. Bij Hooghiemstra & Partners zijn we ontzettend trots dat we hier aan meewerken. We hopen dan ook u dit najaar te treffen. Ondertussen kunt u natuurlijk gewoon gaan Netflixen (of de serie NeXT kijken), want zoals gezegd; dat is toch relevanter dan het lijkt.

Door: Marlies van Eck, 31-03-2021.

Foto: ThisisEngineering via Unsplash