Dinsdag 9 april 2024 stond in het teken van feest voor Hooghiemstra & Partners. Op deze heuglijke dag vierde ons kantoor, samen met tweehonderd aanwezigen, haar eerste lustrum.

“We hadden dit vijf jaar geleden nooit kunnen dromen”, aldus de partners Helen Hukshorn, Theo Hooghiemstra, Thijs Drouen en Marlies van Eck. “Wij hebben veel lol, we werken met ontzettend goede en bevlogen mensen en mogen helpen en adviseren bij belangrijke maatschappelijk vraagstukken.”

Meer dan genoeg redenen voor een feestelijk evenement. Het decor van de dag was de Kloosterkerk, een rijksmonument in het hartje van Den Haag en gelegen op de hoek van ons vorige kantoor. Het authentieke gebouw dat dateert uit de 15^e eeuw werd aangekleed met moderne kunst van Tjibbe Hooghiemstra (geen familie van, overigens). Onder het genot van Haagsche turf kwamen zowel jonge als oude, en zowel bekende als nieuwe contacten bij elkaar voor het lustrum.

Onder leiding van Theo Hooghiemstra werden de genodigden getrakteerd op inhoudelijke en prikkelende lezingen. Ook was het de première van onze lustrumfilm, gemaakt door twee studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. In deze film blikt het team terug op een groot aantal, maar gelet op de tijd zeker niet alle, hoogtepunten en persoonlijke anekdotes. Ook kijken we vooruit; wat hopen we over vijf jaar bij het tweede lustrum bereikt te hebben?

Professor Corien Prins zette ons weer even met beide benen op de grond: “Na vijf jaar ben je uit de luiers”. Dit maakt dat je nu moet nadenken over je rol en positie. Net als wij allemaal in de zaal die adviseren op moeilijke terreinen is ook de context van groot belang. Zeker nu we gewaarschuwd worden voor een dreigende oorlog, vertelde Prins.  We moeten met elkaar geoefend raken in het denken in scenario’s, want dan zijn we beter voorbereid.

In tijden van crisis het hoofd koel houden en blijven nadenken over de achterliggende waarden. Daarvoor gaf professor Lokke Moerel vast een voorzetje met een terugblik op de coronapandemie. Een onzekere tijd waarin goed leiderschap van onschatbare waarde is. Moerel illustreerde haar boodschap met een inkijkje in het advies dat zij samen met Hooghiemstra & Partners tijdens de coronapandemie uitbracht over wetenschappelijk onderzoek naar groepen met een hoog risico ernstig ziek te worden na besmetting.

De dag vloog voorbij, net als de afgelopen vijf jaren. Met een glaasje bubbels in de hand en overheerlijke hapjes van de Vegetarische Toko werd er nog lang nageborreld. Dankzij de sprekers en alle aanwezigen werd het een geslaagd feest. Dank voor jullie komst en tot gauw!

Hooghiemstra & Partners heeft ervaring met het verrichten van onafhankelijk onderzoek in opdracht van gerenommeerde instituten. Onder andere de volgende onderzoeksrapporten verschenen:

• Voor het WODC deden we samen met een Pro Facto een onderzoek naar de naleving van de AVG door overheden: ‘Naleving van de AVG door overheden’, december 2022.
• Voor het Ministerie van Defensie het onafhankelijke onderzoek ‘Grondslag gezocht’ naar het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC): Rapport  ‘Grondslag gezocht’, december 2022.
• Voor het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid deden we met AEF en de Beleidsonderzoekers een onderzoek naar governance van Stichting IB en BKWI: Grip op gegevensuitwisseling, november 2022.
• Voor het WODC deden we samen met Pro Facto een wetsevaluatie naar de Uitvoeringswet AVG: Onderzoek uitvoerbaarheid van de UAVG – H+P, 6 september 2022.
• Voor het Ministerie van VWS samen met Axon Lawyers een Engelstalig onderzoek naar de relatie tussen de Europese MDR en IVDR en het concept voor een AI wet: Rapport: AI act in relatie tot MDR en IVDR, 2 juni 2022.
• Voor samenwerkende organisaties Amsterdam samen met AEF en dr. Jelle van Buuren een rapport over een  persoonsgerichte aanpak: Onderzoek naar bescherming van burgers die in de Integrale persoonsgerichte Aanpak Radicalisering zijn opgenomen, december 2021.
• Voor het College voor de Rechten voor de Mens een onderzoek naar de mensenrechtelijke afwegingen door gemeenten bij het gebruiken van algoritmen: Onderzoek: Hoe gemeenten besluiten over algoritmen en mensenrechten, 5 juli 2021.
• Voor het Ministerie van BZK over een geïntegreerd eID-stelsel: Rapport: Strategische visie Plan van Aanpak Geïntegreerd eID-stelsel, 20 april 2020.
• Voor het Ministerie van BZK samen met professor V. Frissen een onderzoek naar toezicht op het gebruik van algoritmen door de overheid: Publicatie rapport Toezicht op het gebruik van Algoritmen en overheid, 6 januari 2020.
• Voor het Ministerie van BZK advies over e-factureren:  Adviesrapport over E-factureren, 16 september 2019.

Foto credit: Blair Fraser via Unsplash.

Grote Taalmodellen, ofwel Large Language Models. zijn bezig met een opmars. Daarmee brengen deze zogenoemde LLM’s (niet te verwarren met de afkorting van de meestertitel) de nodige juridische vragen met zich mee. Onze collega’s Walter van Holst en Mariette Lokin schreven een artikel voor ‘DIXIT’ en buigen zich over drie LLM vraagstukken en de ontwikkelingen op het gebied van wetgeving.

‘DIXIT’ is het tijdschrift van de Nederlandse Organisatie voor Taal- en Spraaktechnologie (NOTaS), die onderzoeksinstellingen en applicatieontwikkelaars in deze sector vertegenwoordigt. De 2022-editie van het tijdschrift stond in het teken van Grote Taal- en Spraakmodellen.

De technologie van LLM’s ontwikkelt zich in een sneltreinvaart. De vragen die Van Holst en Lokin bespreken in hun artikel hebben te maken met rechtmatigheid. Allereerst wordt ingezoomd op de rechtmatigheid van het trainingsproces; hoe worden Grote Taalmodellen nu getraind en in hoeverre is dat juridisch houdbaar? Er valt niet alleen te twisten over de auteursrechtelijke aspecten van data in deze modellen, maar ook over de rechtmatigheid van het gebruik van het LLM zelf. Dit kan namelijk in sommige gevallen leiden tot geautomatiseerde besluitvorming. Ten slotte spelen vragen omtrent de rechtmatigheid van de uitvoer, ofwel het resultaat, van een LLM. Grote Taalmodellen spreken niet altijd alleen maar waarheden en feiten. Van Holst en Lokin benoemen verschillende wetsvoorstellen op Europees niveau die het juridisch kader rond LLM’s verder moeten invullen.

Meer weten over de rechtmatigheid van Grote Taalmodellen? Lees dan het hele artikel hier.

Foto: Mojahid Mottakin via Unsplash

Weten wat de juridische implicaties zijn bij het starten van een data collaboration project?

Onze collega Renée Dekker spreekt  samen met Toon Segers van Roseman Labs over praktijkvoorbeelden en de juridische details die je moet weten als je samenwerkt aan gevoelige gegevens:
– Wie moet je er juridisch bij betrekken?
– Welke autoriteiten zijn relevant?
– Welke regelgeving heeft invloed op mijn werk?

Schrijf je in voor de webinar ‘Uitdagingen in WMO-land; Samenwerken in vertrouwen’.
De webinar vindt plaats op 21 november 2023 om 16:00 uur.

Klik hier om je aan te melden voor deze webinar.
Je kan je ook aanmelden via Linkedin.

Hooghiemstra & Partners is heel blij met de komst van onze nieuwe collega Riëlle Osepa. Riëlle is gisteren bij ons gestart en werkte hiervoor als advocaat op Curaçao. Zij adviseerde en procedeerde daar over financieelrechtelijke vraagstukken. Kortom, een mooie aanvulling voor ons kantoor!

Welkom Riëlle, wij zien uit naar een fijne samenwerking!

In het kader van de Staat van de Uitvoering heeft Haagse Beek best practices in andere Europese landen in kaart gebracht, onder meer op het gebied van privacy en gegevensuitwisseling. In het webinar dat je hier kunt terugkijken gaan mensen van de Vlaamse overheid in op de manier waarop zij dienstverlening aan burgers inrichten, met optimaal gebruik van beschikbare gegevens. Onze collega Mariette Lokin reflecteert hierop.

Daar blijkt uit dat de regels die de AVG stelt aan gegevensbescherming evengoed gelden in België, maar dat de nationale wetgeving daar al meer is toegespitst op breed hergebruik van gegevens en op proactief toekennen van toeslagen e.d. op grond daarvan. In Nederland wordt gelukkig volop gewerkt aan soortgelijke oplossingen, onder meer door Regeringscommissaris Informatiehuishouding. Veel bouwstenen zijn er al, het komt er nu op aan daar een robuust bouwwerk van te maken.

Foto: Francois Genon via Unsplash

Vorig jaar schreef onze collega Mariette Lokin, principal consultant bij Hooghiemstra & Partners, al over het algoritmeregister van overheidsinstanties. Daarin stelde zij de vraag of het register een kookboek of fopspeen voorstelde. Afgelopen weekend was Mariette ook in het nieuws door dit onderwerp. De NOS wijdde een artikel aan het algoritmeregister, waarin ook de input van Mariette naar voren kwam.

Ze stelt vragen bij de huidige invulling van het register. In veel gevallen is de informatie niet beschikbaar of ontoegankelijk. Ook wordt het register nauwelijks gebruikt. Overheidsorganisaties zijn niet verplicht om er gebruik van te maken.

Mariette: “Waar het om gaat is dat je als overheid laat zien hoe je de wet toepast, nu dat steeds vaker gebeurt door ‘zwarte zoemende dozen’.”

Het hele artikel is te lezen op de website van de NOS.