Hooghiemstra & Partners heeft ervaring met het verrichten van onafhankelijk onderzoek in opdracht van gerenommeerde instituten. Onder andere de volgende onderzoeksrapporten verschenen:

• Voor het WODC deden we samen met een Pro Facto een onderzoek naar de naleving van de AVG door overheden: ‘Naleving van de AVG door overheden’, december 2022.
• Voor het Ministerie van Defensie het onafhankelijke onderzoek ‘Grondslag gezocht’ naar het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC): Rapport  ‘Grondslag gezocht’, december 2022.
• Voor het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid deden we met AEF en de Beleidsonderzoekers een onderzoek naar governance van Stichting IB en BKWI: Grip op gegevensuitwisseling, november 2022.
• Voor het WODC deden we samen met Pro Facto een wetsevaluatie naar de Uitvoeringswet AVG: Onderzoek uitvoerbaarheid van de UAVG – H+P, 6 september 2022.
• Voor het Ministerie van VWS samen met Axon Lawyers een Engelstalig onderzoek naar de relatie tussen de Europese MDR en IVDR en het concept voor een AI wet: Rapport: AI act in relatie tot MDR en IVDR, 2 juni 2022.
• Voor samenwerkende organisaties Amsterdam samen met AEF en dr. Jelle van Buuren een rapport over een  persoonsgerichte aanpak: Onderzoek naar bescherming van burgers die in de Integrale persoonsgerichte Aanpak Radicalisering zijn opgenomen, december 2021.
• Voor het College voor de Rechten voor de Mens een onderzoek naar de mensenrechtelijke afwegingen door gemeenten bij het gebruiken van algoritmen: Onderzoek: Hoe gemeenten besluiten over algoritmen en mensenrechten, 5 juli 2021.
• Voor het Ministerie van BZK over een geïntegreerd eID-stelsel: Rapport: Strategische visie Plan van Aanpak Geïntegreerd eID-stelsel, 20 april 2020.
• Voor het Ministerie van BZK samen met professor V. Frissen een onderzoek naar toezicht op het gebruik van algoritmen door de overheid: Publicatie rapport Toezicht op het gebruik van Algoritmen en overheid, 6 januari 2020.
• Voor het Ministerie van BZK advies over e-factureren:  Adviesrapport over E-factureren, 16 september 2019.

Foto credit: Blair Fraser via Unsplash.

Onrustige uitgaansweekenden, jaarwisselingen die uitdraaien op rellen, drillrappers die elkaar uitdagen door ophitsende filmpjes online te zetten: het zijn voorbeelden van (dreigende) openbare ordeverstoringen waar je als gemeente mee te maken kunt krijgen. Een goede informatiepositie is nodig om hier adequaat tegen op te kunnen treden. Veel gemeenten doen daarbij onderzoek in publiek toegankelijke bronnen, maar beseffen vaak onvoldoende dat ze daarbij gebonden zijn aan privacywetgeving.    

In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft Hooghiemstra & Partners samen met onderzoeksbureau Pro Facto een handreiking opgesteld waarin de mogelijkheden en begrenzingen van online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen bij het handhaven van de openbare orde worden uitgelegd. Op 26 oktober jl. is de handreiking met bijbehorende documentatie aangeboden aan de Tweede Kamer. 

Gemeenten (specifiek: burgemeesters) hebben de taak om de openbare orde te handhaven, maar staan bij de uitoefening van die taak steeds vaker gesteld voor een lastige opgave. De verwevenheid tussen de digitale en fysieke wereld wordt steeds groter. Dreigende onrust kan zich aankondigen in de digitale wereld en leiden tot onrust in de fysieke wereld. Voor gemeenten ontbreken duidelijke kaders over hoe in dat soort gevallen online onderzoek kan worden gedaan in publiek toegankelijke bronnen.  

De handreiking bevat een stappenplan waarmee gemeenten kunnen beoordelen of zij online onderzoek mogen doen om bepaalde openbare orde bevoegdheden in te kunnen zetten of om een algemeen beeld te kunnen vormen van een (dreigende) openbare orde verstoring. Is het online onderzoek toegestaan, dan kunnen gemeenten in de handreiking zien op welke wijze en onder welke omstandigheden dat online onderzoek mogelijk is, ook wanneer dit betekent dat daarbij persoonsgegevens worden verwerkt. De mogelijkheden tot het uitvoeren van online onderzoek zijn niet onbegrensd, daarom wordt in de handreiking ook duidelijk aangegeven wat de buitengrenzen zijn en in welke vormen en onder welke omstandigheden online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen voor het bewaren of herstellen van de openbare orde niet mogelijk is. 

De handreiking is hier te downloaden. Op die plek vind je ook een uitgebreide juridische toelichting op de handreiking en een Q&A-document waarin vooraf gestelde specifieke vragen van gemeenten worden beantwoord. 

Foto: Brett Jordan via Unsplash

Onze collega’s Theo Hooghiemstra en Thijs Drouen hebben voor de Raad van State een casestudy uitgevoerd naar de belangrijke kenmerken en oorzaken van Regelcomplexiteit in het gegevensbeschermingsrecht. De Raad van State heeft de casestudy gepubliceerd. In de publicatie staat ook de casestudy van Frank Groothuijse en Marlon Boeve van Universiteit Utrecht naar de toegenomen complexiteit van regels in de ruimtelijke ordening.

Klik hier om de publicatie te lezen.

Multidisciplinaire samenwerking

Het Innovatiecollectief is een samenwerking tussen adviesbureaus Hooghiemstra & Partners (H+P), Amsterdam Data Collective (ADC) en Publyon. Wij bieden end-to-end ondersteuning aan organisaties die met data willen innoveren om maatschappelijke impact te creëren. Met deze samenwerking draagt Hooghiemstra & Partners op strategisch en juridisch vlak bij aan datagedreven, ethisch verantwoorde oplossingen. Door onze expertises te bundelen beantwoorden wij aan de groeiende behoefte om deze uitdagingen integraal te benaderen.

Waarom?

Organisaties die datagedreven willen innoveren hebben te maken met steeds complexere uitdagingen. Zo biedt het gebruik van (big) data en kunstmatige intelligentie organisaties veel kansen, maar creëert het ook risico’s met betrekking tot privacy, governance en welzijn van mensen. Vaak spelen er dan ook vragen op het snijvlak van wat technologisch en juridisch mogelijk is en wat politiek-maatschappelijk haalbaar is. Bovendien speelt ethische verantwoording een steeds grotere rol.

Wij zijn Het Innovatiecollectief.

In Het Innovatiecollectief zijn de expertises van de drie adviesbureaus op het gebied van data science, privacy en public affairs verenigd.

Wij bieden end-to-end ondersteuning die zich kenmerkt door een integrale analyse en schaalbare oplossingen. Door te werken in multidisciplinaire teams garanderen wij dat elke datagedreven innovatie responsible by design is en zo positieve maatschappelijke impact heeft.

Hoe we gaan we te werk?

• Ontwerp
  Door middel van interactieve sessies concretiseren we gezamenlijk de doelstellingen en strategie van het innovatieproject. We helpen om hoofd- en bijzaken te onderscheiden en gieten dit in een heldere routekaart als basis voor de vervolgstappen.
• Validatie
  Vanuit onze verschillende expertises wegen en beoordelen we de (organisatie)doelstellingen en vertalen we deze naar concrete acties en processen die nodig zijn om datagedreven innovatie te borgen binnen de organisatie. Denk aan haalbaarheidsscans, investeringsplannen en/of technische blueprints.
• Toepassing
  We ondersteunen met het ontwikkelen en implementeren van datagedreven innovatie. Zowel op technisch gebied in de vorm van tools en modellen, als met het borgen van juridische compliance, het politiek en maatschappelijk draagvlak, en de uitvoering van een Public Affairs-strategie.

Marco Hanegraaff, Multi Intelligence Center: “Ik heb het voorrecht gehad om met Het Innovatiecollectief samen te werken. Door hun integrale aanpak is onze public affairs roadmap niet alleen maatschappelijk verantwoord, maar ook juridisch en technologisch gevalideerd. Dat geeft veel vertrouwen voor partners die zich eventueel aan ons programma willen verbinden. Ik ben bijzonder tevreden over onze samenwerking. Het team is zeer professioneel en plezierig om mee samen te werken. De communicatie verliep soepel en ik zou deze partij dan ook zonder twijfel aanbevelen.”

Meer weten?
Zeker weten dat jouw datagedreven innovatie goed geborgd is op juridisch, technologisch en politiek-maatschappelijk vlak? Neem dan contact op met Lisanne of Thijs.

Op 9 februari 2023 heeft minister Weerwind (Rechtsbescherming), mede namens staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering), het onderzoek ‘Naleving van de AVG door overheden’ aangeboden aan de Tweede Kamer. De brief leest u hier. Thijs Drouen, partner bij Hooghiemstra & Partners, werkte samen met Pro Facto aan dit onderzoek. De opdracht is afkomstig van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). In ‘Naleving van de AVG door overheden’ wordt onderzocht tegen welke problemen gemeenten aanlopen en wat de oorzaken hiervan kunnen zijn. Er worden verschillende aanbevelingen gepresenteerd. Zo raden de onderzoekers de minister voor Rechtsbescherming en de minister van BZK aan om verdere investeringen bij overheidsorganisaties te doen en een stimulerende rol te pakken om de privacy-organisatie bij overheden steviger te funderen en privacybewustzijn sterker te verankeren. Een aanbeveling voor de overheidsorganisaties is het hebben van specifieke aandacht voor het tijdig betrekken van privacybelangen bij de ontwikkeling van projecten die gepaard zullen gaan met verwerking van persoonsgegevens.

Het hele rapport is te lezen door op deze link te klikken.

Foto: Rutger Heijmerikx via Unsplash

Ministers Van Gennip (SZW) en Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) boden op 11 januari 2023 de Tweede Kamer de Stand van de uitvoering sociale zekerheid aan. Met de Stand van de uitvoering wordt de Kamer twee keer per jaar geïnformeerd over wat er speelt in de uitvoering van de sociale zekerheid.

Onderdeel van deze Stand van de Uitvoering Sociale Zekerheid is een onderzoek naar de governance van de Stichting Inlichtingenbureau (IB) en Bureau keteninformatisering werk en inkomen (BKWI). In het rapport Grip op gegevensuitwisseling geven AEF, de Beleidsonderzoekers en Hooghiemstra & Partners inzicht in knelpunten die er op dit moment zijn. Van daaruit adviseren de onderzoekers om voor het BKWI te kiezen voor een eenduidig sturingsmodel voor de ketens waarin BKWI werkt. In dat model is de minister van SZW op grond van zijn stelselverantwoordelijkheid duidelijk de opdrachtgever van alle BKWI-taken. Voor Stichting IB is het advies om de taken te voorzien van een wettelijke verankering en om het zicht van de Tweede Kamer op het IB te versterken.

Op 13 januari heeft minister Ollongren van Defensie het onderzoeksrapport ‘Grondslag gezocht’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Het onderzoeksrapport is opgesteld door de onafhankelijke commissie onderzoek LIMC, voorgezeten door Brouwer. De commissie deed onderzoek naar het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC), dat van maart tot november 2020 actief was tijdens de COVID-19 pandemie. Het LIMC volgde het verloop van de crisis en deed op basis hiervan voorspellingen voor de toekomst. Nadat het NRC in november 2020 berichtte dat het leger op grote schaal heimelijk data verzamelde, werd de eenheid stilgelegd. Uit ‘Grondslag gezocht’ blijkt dat er sprake is geweest van het verwerken van persoonsgegevens zonder een rechtmatige grondslag. Onze collega Helen Hukshorn was lid van de commissie onderzoek LIMC. Ollongren omarmt de conclusies en geeft in de brief aan hoe de aanbevelingen worden opgevolgd. De hele brief is hier terug te lezen.

Het hele rapport is terug te lezen via deze link.

Foto via Specna Arms op Unsplash .