Author Archives: MvE

Grote taalmodellen: juridisch nog deels onverkend terrein

Grote Taalmodellen, ofwel Large Language Models. zijn bezig met een opmars. Daarmee brengen deze zogenoemde LLM’s (niet te verwarren met de afkorting van de meestertitel) de nodige juridische vragen met zich mee. Onze collega’s Walter van Holst en Mariette Lokin schreven een artikel voor ‘DIXIT’ en buigen zich over drie LLM vraagstukken en de ontwikkelingen op het gebied van wetgeving.

‘DIXIT’ is het tijdschrift van de Nederlandse Organisatie voor Taal- en Spraaktechnologie (NOTaS), die onderzoeksinstellingen en applicatieontwikkelaars in deze sector vertegenwoordigt. De 2022-editie van het tijdschrift stond in het teken van Grote Taal- en Spraakmodellen.

De technologie van LLM’s ontwikkelt zich in een sneltreinvaart. De vragen die Van Holst en Lokin bespreken in hun artikel hebben te maken met rechtmatigheid. Allereerst wordt ingezoomd op de rechtmatigheid van het trainingsproces; hoe worden Grote Taalmodellen nu getraind en in hoeverre is dat juridisch houdbaar? Er valt niet alleen te twisten over de auteursrechtelijke aspecten van data in deze modellen, maar ook over de rechtmatigheid van het gebruik van het LLM zelf. Dit kan namelijk in sommige gevallen leiden tot geautomatiseerde besluitvorming. Ten slotte spelen vragen omtrent de rechtmatigheid van de uitvoer, ofwel het resultaat, van een LLM. Grote Taalmodellen spreken niet altijd alleen maar waarheden en feiten. Van Holst en Lokin benoemen verschillende wetsvoorstellen op Europees niveau die het juridisch kader rond LLM’s verder moeten invullen.

Meer weten over de rechtmatigheid van Grote Taalmodellen? Lees dan het hele artikel hier.

Foto: Mojahid Mottakin via Unsplash

Webinar: Uitdagingen in WMO land; Samenwerken in vertrouwen

Weten wat de juridische implicaties zijn bij het starten van een data collaboration project?

Onze collega Renée Dekker spreekt  samen met Toon Segers van Roseman Labs over praktijkvoorbeelden en de juridische details die je moet weten als je samenwerkt aan gevoelige gegevens:
– Wie moet je er juridisch bij betrekken?
– Welke autoriteiten zijn relevant?
– Welke regelgeving heeft invloed op mijn werk?

Schrijf je in voor de webinar ‘Uitdagingen in WMO-land; Samenwerken in vertrouwen’.
De webinar vindt plaats op 21 november 2023 om 16:00 uur.

Klik hier om je aan te melden voor deze webinar.
Je kan je ook aanmelden via Linkedin.

Handreiking online onderzoek aangeboden aan Tweede Kamer

Onrustige uitgaansweekenden, jaarwisselingen die uitdraaien op rellen, drillrappers die elkaar uitdagen door ophitsende filmpjes online te zetten: het zijn voorbeelden van (dreigende) openbare ordeverstoringen waar je als gemeente mee te maken kunt krijgen. Een goede informatiepositie is nodig om hier adequaat tegen op te kunnen treden. Veel gemeenten doen daarbij onderzoek in publiek toegankelijke bronnen, maar beseffen vaak onvoldoende dat ze daarbij gebonden zijn aan privacywetgeving.    

In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft Hooghiemstra & Partners samen met onderzoeksbureau Pro Facto een handreiking opgesteld waarin de mogelijkheden en begrenzingen van online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen bij het handhaven van de openbare orde worden uitgelegd. Op 26 oktober jl. is de handreiking met bijbehorende documentatie aangeboden aan de Tweede Kamer. 

Gemeenten (specifiek: burgemeesters) hebben de taak om de openbare orde te handhaven, maar staan bij de uitoefening van die taak steeds vaker gesteld voor een lastige opgave. De verwevenheid tussen de digitale en fysieke wereld wordt steeds groter. Dreigende onrust kan zich aankondigen in de digitale wereld en leiden tot onrust in de fysieke wereld. Voor gemeenten ontbreken duidelijke kaders over hoe in dat soort gevallen online onderzoek kan worden gedaan in publiek toegankelijke bronnen.  

De handreiking bevat een stappenplan waarmee gemeenten kunnen beoordelen of zij online onderzoek mogen doen om bepaalde openbare orde bevoegdheden in te kunnen zetten of om een algemeen beeld te kunnen vormen van een (dreigende) openbare orde verstoring. Is het online onderzoek toegestaan, dan kunnen gemeenten in de handreiking zien op welke wijze en onder welke omstandigheden dat online onderzoek mogelijk is, ook wanneer dit betekent dat daarbij persoonsgegevens worden verwerkt. De mogelijkheden tot het uitvoeren van online onderzoek zijn niet onbegrensd, daarom wordt in de handreiking ook duidelijk aangegeven wat de buitengrenzen zijn en in welke vormen en onder welke omstandigheden online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen voor het bewaren of herstellen van de openbare orde niet mogelijk is. 

De handreiking is hier te downloaden. Op die plek vind je ook een uitgebreide juridische toelichting op de handreiking en een Q&A-document waarin vooraf gestelde specifieke vragen van gemeenten worden beantwoord. 

Foto: Brett Jordan via Unsplash

Interview met Riëlle Osepa voor Mr. Magazine

Mr. Magazine Online, een online platform voor juristen, publiceerde een interview met onze collega Riëlle Osepa!

Elke week belicht Mr. een overstapper. Riëlle vertelde meer over haar switch in sector én land. Sinds 1 juli werkt zij als adviseur bij Hooghiemstra & Partners in Den Haag. Hiervoor was zij advocaat op Curaçao en gespecialiseerd in het privaatrecht.

“Elke dag leer ik iets nieuws. Door te emigreren naar Nederland en de overstap te maken van de advocatuur naar de adviespraktijk ben ik mijzelf niet alleen als juridisch adviseur verder aan het ontwikkelen, maar ook als persoon.”

Lees het hele interview met Riëlle Osepa hier.

Best practices bij onze buren: Privacy en gegevensuitwisseling in België

In het kader van de Staat van de Uitvoering heeft Haagse Beek best practices in andere Europese landen in kaart gebracht, onder meer op het gebied van privacy en gegevensuitwisseling. In het webinar dat je hier kunt terugkijken gaan mensen van de Vlaamse overheid in op de manier waarop zij dienstverlening aan burgers inrichten, met optimaal gebruik van beschikbare gegevens. Onze collega Mariette Lokin reflecteert hierop.

Daar blijkt uit dat de regels die de AVG stelt aan gegevensbescherming evengoed gelden in België, maar dat de nationale wetgeving daar al meer is toegespitst op breed hergebruik van gegevens en op proactief toekennen van toeslagen e.d. op grond daarvan. In Nederland wordt gelukkig volop gewerkt aan soortgelijke oplossingen, onder meer door Regeringscommissaris Informatiehuishouding. Veel bouwstenen zijn er al, het komt er nu op aan daar een robuust bouwwerk van te maken.

Foto: Francois Genon via Unsplash

Mariette Lokin over het algoritmeregister en ‘zwarte zoemende dozen’ bij NOS

Vorig jaar schreef onze collega Mariette Lokin, principal consultant bij Hooghiemstra & Partners, al over het algoritmeregister van overheidsinstanties. Daarin stelde zij de vraag of het register een kookboek of fopspeen voorstelde. Afgelopen weekend was Mariette ook in het nieuws door dit onderwerp. De NOS wijdde een artikel aan het algoritmeregister, waarin ook de input van Mariette naar voren kwam.

Ze stelt vragen bij de huidige invulling van het register. In veel gevallen is de informatie niet beschikbaar of ontoegankelijk. Ook wordt het register nauwelijks gebruikt. Overheidsorganisaties zijn niet verplicht om er gebruik van te maken.

Mariette: “Waar het om gaat is dat je als overheid laat zien hoe je de wet toepast, nu dat steeds vaker gebeurt door ‘zwarte zoemende dozen’.”

Het hele artikel is te lezen op de website van de NOS.

Publicatie over Regelcomplexiteit

Onze collega’s Theo Hooghiemstra en Thijs Drouen hebben voor de Raad van State een casestudy uitgevoerd naar de belangrijke kenmerken en oorzaken van Regelcomplexiteit in het gegevensbeschermingsrecht. De Raad van State heeft de casestudy gepubliceerd. In de publicatie staat ook de casestudy van Frank Groothuijse en Marlon Boeve van Universiteit Utrecht naar de toegenomen complexiteit van regels in de ruimtelijke ordening.

Klik hier om de publicatie te lezen.

Brexit: uitwisseling persoonsgegevens problematisch

In maart 2021 schreef onze collega Walter van Holst een artikel in AG Connect over de gevolgen van de Brexit op het uitwisselen van persoonsgegevens met het Verenigd Koninkrijk. Doordat het land uit de EER is getreden, zijn andere regels van toepassing geworden. Het Verenigd Koninkrijk komt dan op dezelfde lijst van derde landen te staan als bijvoorbeeld China of de Verenigde Staten. Walter zoomt in zijn artikel in op drie belangrijke uitzonderingen die transfers naar derde landen mogelijk maken.

Meer lezen over de uitwisseling van persoonsgegevens na de Brexit? Bekijk het hele artikel hier.

Foto credit: Habib Ayoade op Unsplash