Onrustige uitgaansweekenden, jaarwisselingen die uitdraaien op rellen, drillrappers die elkaar uitdagen door ophitsende filmpjes online te zetten: het zijn voorbeelden van (dreigende) openbare ordeverstoringen waar je als gemeente mee te maken kunt krijgen. Een goede informatiepositie is nodig om hier adequaat tegen op te kunnen treden. Veel gemeenten doen daarbij onderzoek in publiek toegankelijke bronnen, maar beseffen vaak onvoldoende dat ze daarbij gebonden zijn aan privacywetgeving.    

In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft Hooghiemstra & Partners samen met onderzoeksbureau Pro Facto een handreiking opgesteld waarin de mogelijkheden en begrenzingen van online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen bij het handhaven van de openbare orde worden uitgelegd. Op 26 oktober jl. is de handreiking met bijbehorende documentatie aangeboden aan de Tweede Kamer. 

Gemeenten (specifiek: burgemeesters) hebben de taak om de openbare orde te handhaven, maar staan bij de uitoefening van die taak steeds vaker gesteld voor een lastige opgave. De verwevenheid tussen de digitale en fysieke wereld wordt steeds groter. Dreigende onrust kan zich aankondigen in de digitale wereld en leiden tot onrust in de fysieke wereld. Voor gemeenten ontbreken duidelijke kaders over hoe in dat soort gevallen online onderzoek kan worden gedaan in publiek toegankelijke bronnen.  

De handreiking bevat een stappenplan waarmee gemeenten kunnen beoordelen of zij online onderzoek mogen doen om bepaalde openbare orde bevoegdheden in te kunnen zetten of om een algemeen beeld te kunnen vormen van een (dreigende) openbare orde verstoring. Is het online onderzoek toegestaan, dan kunnen gemeenten in de handreiking zien op welke wijze en onder welke omstandigheden dat online onderzoek mogelijk is, ook wanneer dit betekent dat daarbij persoonsgegevens worden verwerkt. De mogelijkheden tot het uitvoeren van online onderzoek zijn niet onbegrensd, daarom wordt in de handreiking ook duidelijk aangegeven wat de buitengrenzen zijn en in welke vormen en onder welke omstandigheden online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen voor het bewaren of herstellen van de openbare orde niet mogelijk is. 

De handreiking is hier te downloaden. Op die plek vind je ook een uitgebreide juridische toelichting op de handreiking en een Q&A-document waarin vooraf gestelde specifieke vragen van gemeenten worden beantwoord. 

Foto: Brett Jordan via Unsplash

Onze collega’s Theo Hooghiemstra en Thijs Drouen hebben voor de Raad van State een casestudy uitgevoerd naar de belangrijke kenmerken en oorzaken van Regelcomplexiteit in het gegevensbeschermingsrecht. De Raad van State heeft de casestudy gepubliceerd. In de publicatie staat ook de casestudy van Frank Groothuijse en Marlon Boeve van Universiteit Utrecht naar de toegenomen complexiteit van regels in de ruimtelijke ordening.

Klik hier om de publicatie te lezen.

Multidisciplinaire samenwerking

Het Innovatiecollectief is een samenwerking tussen adviesbureaus Hooghiemstra & Partners (H+P), Amsterdam Data Collective (ADC) en Publyon. Wij bieden end-to-end ondersteuning aan organisaties die met data willen innoveren om maatschappelijke impact te creëren. Met deze samenwerking draagt Hooghiemstra & Partners op strategisch en juridisch vlak bij aan datagedreven, ethisch verantwoorde oplossingen. Door onze expertises te bundelen beantwoorden wij aan de groeiende behoefte om deze uitdagingen integraal te benaderen.

Waarom?

Organisaties die datagedreven willen innoveren hebben te maken met steeds complexere uitdagingen. Zo biedt het gebruik van (big) data en kunstmatige intelligentie organisaties veel kansen, maar creëert het ook risico’s met betrekking tot privacy, governance en welzijn van mensen. Vaak spelen er dan ook vragen op het snijvlak van wat technologisch en juridisch mogelijk is en wat politiek-maatschappelijk haalbaar is. Bovendien speelt ethische verantwoording een steeds grotere rol.

Wij zijn Het Innovatiecollectief.

In Het Innovatiecollectief zijn de expertises van de drie adviesbureaus op het gebied van data science, privacy en public affairs verenigd.

Wij bieden end-to-end ondersteuning die zich kenmerkt door een integrale analyse en schaalbare oplossingen. Door te werken in multidisciplinaire teams garanderen wij dat elke datagedreven innovatie responsible by design is en zo positieve maatschappelijke impact heeft.

Hoe we gaan we te werk?

• Ontwerp
  Door middel van interactieve sessies concretiseren we gezamenlijk de doelstellingen en strategie van het innovatieproject. We helpen om hoofd- en bijzaken te onderscheiden en gieten dit in een heldere routekaart als basis voor de vervolgstappen.
• Validatie
  Vanuit onze verschillende expertises wegen en beoordelen we de (organisatie)doelstellingen en vertalen we deze naar concrete acties en processen die nodig zijn om datagedreven innovatie te borgen binnen de organisatie. Denk aan haalbaarheidsscans, investeringsplannen en/of technische blueprints.
• Toepassing
  We ondersteunen met het ontwikkelen en implementeren van datagedreven innovatie. Zowel op technisch gebied in de vorm van tools en modellen, als met het borgen van juridische compliance, het politiek en maatschappelijk draagvlak, en de uitvoering van een Public Affairs-strategie.

Marco Hanegraaff, Multi Intelligence Center: “Ik heb het voorrecht gehad om met Het Innovatiecollectief samen te werken. Door hun integrale aanpak is onze public affairs roadmap niet alleen maatschappelijk verantwoord, maar ook juridisch en technologisch gevalideerd. Dat geeft veel vertrouwen voor partners die zich eventueel aan ons programma willen verbinden. Ik ben bijzonder tevreden over onze samenwerking. Het team is zeer professioneel en plezierig om mee samen te werken. De communicatie verliep soepel en ik zou deze partij dan ook zonder twijfel aanbevelen.”

Meer weten?
Zeker weten dat jouw datagedreven innovatie goed geborgd is op juridisch, technologisch en politiek-maatschappelijk vlak? Neem dan contact op met Lisanne of Thijs.